efali mükellef ne demek?

Ef'ali Mükellef

Ef'ali Mükellef, İslam hukukunda mükellef sayılan (akıl baliğ olmuş) bir kişinin davranışlarının ve fiillerinin dini hükümler açısından sınıflandırılmasıdır. Bu sınıflandırma, bir fiilin İslam dini açısından ne derece önemli olduğunu ve uyulması gerekip gerekmediğini belirler.

Temel olarak 5 ana kategoriye ayrılır:

1. Farz (Farz-ı Ayn ve Farz-ı Kifaye): Yapılması kesin olarak emredilen ve terk edilmesi haram olan fiillerdir.

   • Farz-ı Ayn: Her Müslümanın bizzat kendisinin yapması gereken farzlardır. Örnek: Namaz kılmak, oruç tutmak. Detaylı bilgi için: Farz-ı Ayn
   • Farz-ı Kifaye: Bazı Müslümanların yapmasıyla diğerlerinin üzerinden sorumluluğun kalktığı farzlardır. Örnek: Cenaze namazı kılmak. Detaylı bilgi için: Farz-ı Kifaye

2. Vacip: Farz kadar kesin olmamakla birlikte yapılması gerekli olan fiillerdir. Hanefi mezhebinde farz ile vacip arasında bir derece farkı vardır. Örnek: Vitir namazı kılmak, kurban kesmek. Detaylı bilgi için: Vacip

3. Sünnet (Sünnet-i Müekkede ve Sünnet-i Gayri Müekkede): Peygamber Efendimiz (s.a.v)'in yaptığı ve yapılmasını tavsiye ettiği fiillerdir.

   • Sünnet-i Müekkede: Peygamber Efendimiz (s.a.v)'in devamlı yaptığı ve terk etmediği sünnetlerdir. Örnek: Sabah namazının sünneti.
   • Sünnet-i Gayri Müekkede: Peygamber Efendimiz (s.a.v)'in bazen yaptığı bazen terk ettiği sünnetlerdir. Örnek: İkindi namazının sünneti. Detaylı bilgi için: Sünnet

4. Mübah: Yapılması veya yapılmaması serbest olan fiillerdir. Yani, dini açıdan ne sevabı ne de günahı vardır. Örnek: Yemek yemek, uyumak. Detaylı bilgi için: Mübah

5. Haram: Yapılması kesin olarak yasaklanan ve terk edilmesi farz olan fiillerdir. Örnek: Hırsızlık yapmak, yalan söylemek. Detaylı bilgi için: Haram

Bu beş ana kategori, bir Müslümanın davranışlarını değerlendirmek ve Allah'ın rızasını kazanmaya yönelik bir rehber olarak kabul edilir.